EFS

Europejski Fundusz Społeczny

Europejski Fundusz Społeczny (EFS) daje możliwość podnoszenia kwalifikacji zawodowych osobom pracującym, pomaga bezrobotnym w znalezieniu pracy i podniesieniu ich umiejętności zawodowych, przeciwdziała dyskryminacji zawodowej (np. kobiet, które chcą być aktywne zawodowo) oraz daje wsparcie przy poszukiwaniu zatrudnienia przez osoby niepełnosprawne. Pomaga w pełni wykorzystać potencjał społeczny naszego kraju poprzez wzrost zatrudnienia, podnoszenie poziomu wykształcenia społeczeństwa oraz wsparcie dla budowy struktur administracyjnych państwa.

Europejski Fundusz Społeczny został utworzony w 1957 r. na podstawie Traktatu o Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej, jako pierwszy fundusz strukturalny Wspólnot Europejskich. W pierwszym okresie EFS miał na celu zwiększanie szans uzyskania pracy na terenie wspólnoty poprzez promowanie zatrudnienia i zwiększenie mobilności pracowników.

Pod koniec lat 80. wprowadzono bardzo istotne zmiany w funkcjonowaniu Funduszu. Przede wszystkim objęty został on czterema zasadami:

-        zasadą koncentracji – wykorzystanie Funduszu koncentruje się na ściśle określonych celach,

-        zasadą programowania – wszystkie działania oparte są na wieloletnich programach,

-        zasadą partnerstwa – realizacja zadań odbywa się przy współpracy Komisji Europejskiej z krajowymi, regionalnymi i lokalnym władzami oraz partnerami społeczno-gospodarczymi,

-        zasadą dodatkowości – środki Funduszu uzupełniają, a nie zastępują, środki przeznaczone na ten cel przez kraje członkowskie).

Poważne zmiany przyniósł rok 1997, kiedy w Luksemburgu, w czasie nadzwyczajnego posiedzenia Rady Europejskiej poświeconego zwalczaniu bezrobocia, uzgodniono wspólną strategię, której celem były: polepszenie kształcenia zawodowego, pomoc w tworzeniu nowych przedsiębiorstw oraz poprawa dialogu pomiędzy pracodawcami i pracownikami. Uzgodnione plany dały podstawę do sformułowania Europejskiej Strategii Zatrudnienia. Kierunki te zostały następnie wzmocnione poprzez przyjęcie w 2000 roku Strategii Lizbońskiej, która wytyczała cele na najbliższe lata dla całej Wspólnoty Europejskiej.

Obecnie Europejski Fundusz Społeczny, będąc głównym instrumentem wspierającym działania podejmowane w ramach Europejskiej Strategii Zatrudnienia, ma na celu finansowanie działań państw członkowskich skierowanych na przeciwdziałanie bezrobociu i rozwój zasobów ludzkich. Jego głównym zadaniem jest udzielanie wsparcia na rzecz rozwoju sfery zatrudnienia poprzez promowanie zachowań przyczyniających się do zwiększenia szans zatrudnienia, warunków dla przedsiębiorczości, wyrównywania szans oraz inwestowania w zasoby ludzkie. Europejski Fundusz Społeczny pomaga rozwijać kwalifikacje osób, zwłaszcza tych, które mają szczególne trudności ze znalezieniem pracy, utrzymaniem dotychczasowej pracy, czy powrotem do pracy po dłuższej przerwie. Ponadto wspiera państwa członkowskie Wspólnoty w ich staraniach we wdrażaniu nowych strategii, mających na celu zarówno systemowe likwidowanie przyczyn bezrobocia, jak i podnoszenie kwalifikacji osób zatrudnionych, aby całościowo usprawniać rynek pracy.

Podejmowane w ramach EFS działania ukierunkowane są przede wszystkim na:

•        wspieranie osób – poprzez edukację i szkolenia zawodowe, pomoc w zatrudnieniu, tworzenie miejsc pracy,

•        wspieranie struktur i systemów – poprzez poprawę systemu edukacji i szkoleń, modernizowanie usług związanych z zatrudnieniem i kształceniem, integrowanie systemu kształcenia ze światem pracy,

•        zapewnienie dodatkowych środków – dla osób, które biorą udział w organizowanych działaniach, a które mają na utrzymaniu inne osoby, na rozwój dodatkowych umiejętności, umożliwienie dostępu do informacji o rynku pracy.

Ponadto Europejski Fundusz Społeczny wspiera zagadnienia horyzontalne (wspólne dla całego obszaru Wspólnoty i poszczególnych państw członkowskich) dotyczące rozwoju lokalnego, równości szans, rozwoju społeczeństwa informacyjnego oraz zrównoważonego rozwoju.

Środki Europejskiego Funduszu Społecznego rozdysponowywane oraz wydatkowane są w ramach wieloletnich planów (okresów programowania). Polska stając się członkiem Unii Europejskiej w 2004 roku, „weszła” w okres programowania 2000–2006, na który w Unii Europejskiej, w ramach środków EFS, przeznaczono prawie 64 mld euro, z czego do Polski trafiło ponad 2,7 mld euro.

W latach 2004–2008 w wyniku wsparcia oferowanego przez Europejski Fundusz Społeczny z pomocy skorzystało ponad 2 mln osób, uczestnicząc w ponad 8 tys. projektów, o wartości ponad 8 mld zł.

Rezultatem dotychczasowego wsparcia ze środków EFS jest m.in. stworzenie ok. 61 tys. nowych miejsc pracy, objęcie wsparciem w postaci usług doradczych bądź jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej prawie 65 tys. osób, podniesienie kwalifikacji zawodowych przez ponad 218 tys. osób bezrobotnych, a także przeszkolenie ok. 500 tys. pracowników przedsiębiorstw.

W latach 2007-2013 środki z Europejskiego Funduszu Społecznego współfinansowac będa w Polsce jeden program - Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Na jego realizację przeznaczono prawie 11,5 mld euro. Warto podkreslić, iz jest to największy w histoii Wspólnot Europejskich, program współfinansowany ze środków EFS.