Theodor Erdmann Kalide
Urodził się 8 lutego 1801 roku w Królewskiej Hucie (obecnie Chorzów), a zmarł 23 sierpnia 1863 roku w Gliwicach. Był rzeźbiarzem i odlewnikiem, jednym z najwybitniejszych na Górnym Śląsku w XIX wieku. Rzeźbiarz został pochowany na Cmentarzu Hutniczym w Gliwicach przy ulicy Robotniczej. Od 2005 roku dzięki Stowarzyszeniu Metamorfozy nagrobek Kalidego został odrestaurowany.
W 1819 roku Kalide wyjechał do Berlina i tam kształcił się w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych pod okiem m.in. mistrza Johanna Gottrieda Schadowa, który jest twórcą m.in. kwadrygi na Bramie Brandenburskiej w Berlinie oraz nagrobka nadleśniczego Heinricha von Burgsdorfa, zmarłego w 1806 roku w Pokoju. Nagrobek znajduje się na cmentarzu ewangelickim w Pokoju, obok kościoła. Pomnik przedstawia postać zasmuconej kobiety naturalnej wielkości, opartej o postument, na którym kiedyś stała urna. Rzeźba jest wykonana z piaskowca. Stanowi jeden z najcenniejszych zabytków sztuki cmentarnej na Śląsku.
Kalide zasłynął jako twórca rzeźb zwierząt, szczególnie lwów. Stworzył dwa gipsowe modele: lwa śpiącego i lwa czuwającego. W 1824 r. w Berlinie odbyła się wystawa gipsowych modeli obu lwów. Prawdopodobnie wykonano 15 odlewów „śpiącego lwa” Theodora Erdmanna Kalide.
Do tej pory uczniom i nauczycielom Zespołu Szkół Gimnazjalnych w Pokoju udało się znaleźć pomniki w następujących miejscowościach: Berlin, Bytom, Gliwice, Judyty, Legnica, Pokój, Warszawa.
W Berlinie na Cmentarzu Inwalidów 1834 roku postawiono pomnik śpiącego lwa, jako nagrobek generała Scharnhorsta. Lew stoi na wysokim (ok.2 m) postumencie opartym na czterech kolumnach .
W Bytomiu śpiący lew stoi na Rynku od 2008 roku. Został zwrócony miastu przez Warszawę, gdzie stał od lat 60-tych przed północną bramą warszawskiego ogrodu zoologicznego. Obecnie w Warszawie stoi kopia tego lwa. Pomnik bytomskiego lwa upamiętnia mieszkańców Bytomia poległych w wojnie francusko- pruskiej (1870-1871).
W Gliwicach śpiący lew stoi na Skwerze Valenciennes od roku 2011. Jest to kopia pomnika, który znajdował się na Cmentarzu Wojskowym w Gliwicach. Był poświęcony poległym żołnierzom w wojnie francusko-pruskiej.
Judyty (gmina Sępopol) na Warmii to dawny majątek ziemski rodów Lesgewang i von Kuenheim, gdzie istniała duża stadnina koni trakeńskich. Potem zabudowania te należały do Państwowego Gospodarstwa Rolnego, ale pomnik śpiącego lwa zachował się w dobrym stanie do dzisiaj.
W parku miejskim w Legnicy śpiący lew stoi na wysokim postumencie i upamiętnia poległych legniczan w wojnie francusko – pruskiej (1870 – 1871).
Pomnik śpiącego lwa w Pokoju został postawiony w 1863 roku w parku pałacowym ku pamięci księcia Eugena Erdmanna von Württemberg (1822 – 1857), zwycięzcy w bitwie pod Kulm. Jednocześnie rok 1863 upamiętnia śmierć rzeźbiarza Theodora Kalide. Pokojowski lew śpi w otoczeniu starych pięknych rododendronów pamiętających czasy świetności Pokoju.
Opracowała: Elżbieta Gosławska
