Zieleniec - historia miejscowości

Zieleniec to typowa wieś powstała z inicjatywy folwarku, to on dał jej początek w 1309 roku.

Jest to miejscowość, w której nie było kmieci, a jedynie zagrodnicy pracujący na niewielkich skrawkach ziemi.

Obecna nazwa wsi funkcjonuje od początków jej istnienia, obok niemieckiej nazwy Grundorf. W dokumentach jest też wzmianka o Wald- Grundorf, co jest równoznaczne z nazwą Zieleniec. Po raz pierwszy w 1644 roku występuje łączna nazwa Krogulna- Grudorf, kiedy to bracia Kotulińscy sprzedali Leopoldowi von Bamier swój majątek, obejmujący Krogulną, Zieleniec, Miejsce i Świerczów. W 1666 roku w aktach powizytacyjnych archiprezbiteriatu namysłowskiego Archidiakon Neandr wymienia wieś Zieleniec. Trzeba stwierdzić, że dziejów Krogulnej nie można oddzielić od historii Zieleńca. Świadczy o tym także wspólna nazwa Stobertal, nadana obu miejscowościom w 1937 roku. W połowie XVIII wieku w Zieleńcu mieszkali zagrodnicy, komornicy, tkacze, kowale i szklarz. W miejscowości znajdowało się wówczas 25 budynków mieszkalnych. Liczyła ona 305 mieszkańców, w tym 146 ewangelików. Do szkoły katolickiej założonej w 1785 roku w Zieleńcu uczęszczały dzieci z Krogulnej, zaś wszystkie dzieci, z obu miejscowości rodzin ewangelickich uczyły się w szkole w Krogulnej. W roku 1910 Zieleniec liczył tylko 196 mieszkańców, w tym 44 mówiących po polsku. W okresie międzywojennym trudno w ogóle mówić o samodzielności miejscowości, gdyż żyła ona w cieniu, na silniejszych podstawach opartej wsi- Krogulna. Po II wojnie światowej wzrosło znaczenie wsi Zieleniec, zdecydowanie zwiększa się liczba mieszkańców. Obecnie miejscowość zamieszkuje 635 osób. 

Jednym z ciekawszych obiektów na terenie Zieleńca była cegielnia, która została wybudowana najprawdopodobniej w 1907 roku, a produkcję rozpoczęła w 1908 roku. Produkowano w niej cegłę pełną, dachówki, pustaki Akermana, cegłę kratówkę oraz szczelinówkę. Początkowo glinę kopano ręcznie i przewożono do cegielni na wozach zaprzęgniętych w konie. Z czasem do wydobycia gliny zastosowano koparki wieloczerpakowe, a do jej transportu wózki ( wagoniki) ciągnięte przez lokomotywkę. Proces wypalania odbywał się w piecach, w temp. 950 stopni. W czasach swojej świetności w cegielni zatrudniano ok. 44 pracowników. Funkcjonowała ona do 1994 roku, kiedy to ogłoszono jej upadłość i została zamknięta. Obecnie jest w stanie rozbiórki. W miejscach wydobywania gliny powstały zbiorniki wodne, tzw. „Gliniaki”, które są rajem dla wędkarzy z całej okolicy. Dba o nie miejscowe Koło Wędkarskie „Linek”.

  fot. Stanisław Grzegorczyk

Największe znaczenie kulturowe w życiu wsi po II wojnie światowej miała szkoła, która rozpoczęła swą działalność w roku szkolnym 1946/47. Uczęszczały do niej dzieci z Krogulnej i Zieleńca. Początkowo mieściła się ona w Krogulnej, w budynku oznaczonym numerem 75. Następnie przeniesiono jej siedzibę do Zieleńca, do poniemieckiego budynku na pograniczu dwóch miejscowości, w którym funkcjonowała do 1965 roku. Wtedy to 4 września oddano do użytku nową szkołę, tzw. „Tysiąclatkę”. Istniała ona do 2000 roku, kiedy to w wyniku reorganizacji sieci szkół na terenie Gminy Pokój została zlikwidowana. Uczęszczało wtedy do niej ponad 100 uczniów i kilkunastu przedszkolaków.

Niewątpliwie znaczącą rolę w życiu mieszkańców Zieleńca odegrała Spółdzielnia Inwalidów „Perspektywa”, powstała w 1965 roku na bazie budynku po szkole podstawowej, która przeniosła się do nowego obiektu. Przez cały okres swojego istnienia zakład zajmował się produkcją wszelkiego rodzaju opakowań z foli. W 1980 roku w spółdzielni było zatrudnionych 48 pracowników, z czego duży procent stanowiły osoby niepełnosprawne z Zieleńca i okolicy.

Jednym z większych zakładów na terenie Zieleńca było Państwowe Gospodarstwo Rolne, które rozpoczęło swą działalność w 1945 roku. W 1992 roku zatrudniało ok. 50 pracowników. Zajmowało się ono produkcją roślinną, zwierzęcą oraz produkcją gorzelniczą. Ta działalność jest kontynuowana do dnia dzisiejszego. Państwowe Gospodarstwo Rolne w Zieleńcu gospodarowało na 1200 hektarach. W związku ze zmianami ustrojowymi w naszym kraju zostało ono przejęte przez Spółkę „Widawa”, w ramach restrukturyzacji państwowych gospodarstw rolnych w 1993 roku. Obecnie specjalizuje się w hodowli krów mlecznych oraz uprawie rzepaku, kukurydzy i pszenżyta.

autor tekstu: Jacek Gosławski

Zieleniec entstand 1309 aus der Initiative des Folwarks.
Der heutige Name dieses Dorfes besteht seit dem Anfang des Ortes.
Zieleniec im Deutschen lautet Gründorf.

Im 1644 Jahr verkauften Brüder Kotulińscy ihr ganzes Vermögen(Krogulna,Zieleniec, Miejsce und Świerczów) an Leopold Bamier. In der Hälfte des 18. Jahrhunderts lebten in Zieleniec Bauern, Weber, Schmiede und Gläser. Es gab 25 Wohnhäuser und 305 Bewohner, darunter 146 Protestanten. Die katholischen Kinder aus Zieleniec und Krogulna besuchten die 1785 entstandene katholische Schule. Die evangelischen Kinder aus den beiden Dörfern besuchten die evangelische Schule in Krogulna.

Im Jahr 1910 zählte Zieleniec nur 196 Bewohner, darunter 44 Personen, die polnisch sprachen. Nach dem Zweiten Weltkrieg nahm die Bedeutung des Dorfes und die Zahl der Bewohner zu. Heute leben in Zieleniec 635 Menschen.

Zu den interessanten Obiekten von Zieleniec gehört die Ziegelei, die 1907 erbaut wurde. Die Produktion in dem Bertrieb fing 1908 an. Man stellte hier verschiedene Sorten der Ziegelsteine, Dachsteine und Lochziegel Akermans her. In den besten Jahren der Ziegelei wurden circa 44 Arbeiter angestellt. Der Betrieb funktionierte bis zum 1994, als er schließlich Bankrott machte und zugeschlossen wurde. An der Stelle, wo die Tonerde gefördert wurde, entstanden Wasserbehälter, benannt „Gliniaki“, die ein Paradies für Angler sind. Um „Gliniaki“ kümmert sich der Anglerkreis „Linek“.

Nach dem Zweiten Weltkrieg spielte die Schule die größte kulturelle Rolle im Leben des Dorfes, die seit 1946/47 ihre Tätigkeit anfing. Die Kinder aus Krogulna und Zieleniec besuchten die Schule, die anfangs sich in Krogulna befand und mit der Nummer 75 markiert wurde. Die Schule bezog danach ein ehemals deutsches Haus in Zieleniec, an der Grenze zu dieser zwei Ortschaften, in dem sie bis 1965 tätig war. In diesem Jahr, am 4. September, wurde die Schule als neues Gebäude zum Gebrauch übergeben, die als eine von taudsend Schulen, die anlässlich der Tausendjahrfeier von Polen erbaut wurden. Die Schule funktionierte nur bis zum Jahr 2000, in dem die Reorganisation der Bildungseinrichtungen im Gebiet der Gemeinde Pokój erfolgte. Damals besuchten die Schule über 100 Schüler und ein Dutzend von Kindergartenkindern.

Ohne Zweifel spielte die Behindertengenossenschaft „Perspektywa“, derer Sitz seit 1965 das Gebäude der ehemaligen Grundschule darstellte, eine bedeutende Rolle in der Zieleniec Gesellschaft. Die Genossenschaft funktionierte und produzierte unterschiedliche Verpackungen aus Folie. Im Jahr 1980 beschäftigte der Betrieb 48 Angestellter, indem den größten Teil der Beschäftigten die Behinderte aus Zieleniec und Umgebung darstellten.

Einer der größten Betriebe in Zieleniec bildete Staatlicher Landwirtschaftsbetrieb (polnisch PGR), der seit 1945 tätig war und im Jahr 1992 stellte etwa 50 Arbeiter ein.
Der Staatliche Landwirtschaftsbetrieb beschäftigte sich (und beschäftigt sich bis heute) mit der Zucht von Pflanzen und Tieren und Brennereiindustrie und seine Nutzfläche betrug 1200 Hektare.
Im Rahmen der Restruktuierung von Staatlichen Landwirtschaftsbetriebe 1993 übernahm den Betrieb die Gesellschaft „Widawa“.
Die Gesellschaft spezialisiert sich zur Zeit auf der Zucht von Kühe, den Mais-, Raps- und Triticaleanbau.  

übersetzung: Dominika Guszkiewicz

700-LECIE POWSTANIA ZIELENIEC 

Program imprezy: 700-LECIE POWSTANIA WSI KROGULNA I ZIELENIEC oraz VII Festiwal Muzyki Zabytkowych Parków i Ogrodów im. Carla Marii Webera 3-6 czerwca 2010

Galeria: 700-lecie powstania wsi Krogulna i Zieleniec