Właściciele Pokoju

CARL CHRISTIAN ERDMANN

Książę wirtemberski, urodził się 25.10.1716 roku w Brzozowcu koło Namysłowa. Był synem księcia Christiana Ulryka II i księżnej Charlotty Philippine von Redern. Mając 20 lat został generałem brygady, a po 3 latach dowódcą królewskiej gwardii przybocznej. Następnie służył w wojsku duńskim. Ożenił się 8.04.1741 roku z hrabianką Marią Zofią Wilhelminą von Solms – Laubach. Mieli 2 synów, którzy zmarli w wieku niemowlęcym. Ich córka Dorota Zofia, która wyszła za mąż w 1767 roku za księcia Fryderyka Augusta brunszwickiego, odziedziczyła Oleśnicę. Zmarła bezpotomnie w 1789 roku. Książę Carl Chrystian Erdmann otrzymał w 1741 roku księstwo oleśnickie, Radziejów i Bierutów od swojego wuja księcia Carla Frederica. Ogromne lasy leżące na terenie dzisiejszej gminy Pokój były własnością hrabiego von Redern, dziadka księcia Carla Christiana Erdmanna. Drogą dziedziczenia tereny te przypadły jego ojcu – księciu Ulrykowi II, a następnie w 1744 Carlowi Christianowi Erdmannowi. Jeszcze w 1747 roku na ternie dzisiejszego Pokoju znajdowały się nieprzebyte lasy. Książę był zapalonym myśliwym. Często zaglądał do Miejsca (gmina Świerczów), gdzie miał dworek myśliwski. W ten sposób poznał miejsce, które stało się zaczątkiem nowej miejscowości. Rok 1748 przyjmuje się za datę powstania Carlsruhe, czyli Pokoju. Carl Christian Erdmann był właścicielem Pokoju 48 lat. W tym czasie zbudował drewniany zamek, potem po pożarze murowany, stawy rybne w zagłębieniach terenu, winnicę, zamek szwedzki i zamek na Winnej Górze. Założył gildię strzelecką, pierwszą scenę teatralną, ufundował kościół ewangelicki, zapoczątkował budowę parku. Zmarł w wieku 76 lat w 1792 roku w Oleśnicy, a następcą ustanowił swojego bratanka Heinricha Friedricha Eugena von Württemberg.

HEINRICH  FRIEDRICH  EUGEN  VON  WURTTEMBERG

Urodził się 21.11.1758 roku. Był dowódcą huzarów w Oleśnicy. W 1795 roku został gubernatorem miasta i twierdzy Głogów. W 1787 roku ożenił się z księżną Luizą von Stolberg – Gedern, z którą miał troje dzieci: Eugena, Luise i Paula. Żona księcia była wszechstronnie wykształcona, założyła bogatą pałacową bibliotekę, w której gromadziła dzieła literackie, naukowe, rysunki, obrazy, miedzioryty. Właścicielem Pokoju był od roku 1793 do swojej śmierci w 1822 roku. Książę osiadł na stałe w Pokoju i rozbudował posiadłość swojego wuja. Za jego panowania w 1798 roku zamek częściowo się spalił. Książę odbudował go, upiększył otoczenie, ufundował kościół katolicki. Para książęca słynęła z dużej tolerancji religijnej. W tym czasie w Pokoju nastąpił rozwój wspólnoty katolickiej i żydowskiej. Miał zamiłowanie do sztuki. Za jego panowania rozkwitło życie teatralne i muzyczne. W 1806-07 mieszkał i tworzył w Pokoju niemiecki kompozytor doby romantyzmu Carla Maria von Weber, który przybył do Pokoju na zaproszenie księcia. Książę zmarł w 1822 roku w wieku 64 lat. Był właścicielem Pokoju przez 29 lat. Jego następcą został jego syn Eugen von Württemberg.

EUGEN  VON  WURTTEMBERG

Urodził się 8.01.1788 roku w Oleśnicy. Wychowywał się u swego wuja cara Pawła I w Petersburgu. W 1806 roku przybył na dwór berliński. Brał udział w wielu bitwach. Szczególnie dzielnie walczył pod Pułtuskiem, Friedlandem, Smoleńskiem, Budziszynem, Clumec w Czechach. Lipskiem, Paryżem. Studiował w Erlangen i Stuttgardzie. W armii rosyjskiej dosłużył się stopnia generała. W 1817 roku ożenił się z 16 - letnią księżną Matyldą von Waldeck – Ryrmond. Miał z nią syna Eugena i córkę Marię. Matylda zmarła w 1825 roku w wieku 25 lat po porodzie syna Wilhelma (zmarł nazajutrz po jej śmierci). Książę wybudował ku jej czci do dziś istniejącą Świątynię Matyldy. Jako wdowiec kochał się w pannie Ferdinande von Kulisch (późniejszej matce geografa Ferdinanda von Richthofena), ale ożenił się ponownie w 1827 roku z Heleną von Hohenlohe – Langenburg. Dla niej wybudował w parku tunel i rotundę (ich pozostałości można oglądać do dziś). Książę był bardzo uzdolniony muzycznie, grał na wiolonczeli, kontrabasie i fortepianie. Za jego panowania nastąpił drugi okres rozkwitu teatru, szczególnie opery. Był autorem symfonii, uwertur, pieśni, marszów i 2 oper oraz był animatorem i mecenasem życia muzycznego w Pokoju. W 1847 roku na jego prośbę żydowski lekarz Hermann Freund założył w Pokoju uzdrowisko. Ku czci księcia wystawiono w parku pomnik – śpiącego lwa w1863 roku. Książę zmarł w 1857 roku w Pokoju w wieku 69 lat. Jego żona Helena mieszkała tutaj aż do swojej śmierci w 1880 roku. Eugen był właścicielem Pokoju przez 35 lat. Jego następcą został syn z pierwszego małżeństwa Eugen Erdmann von Württemberg.

EUGEN  ERDMANN  VON  WURTTEMBERG

Urodził się 25.12.1820 roku. Dowodził regimentem huzarów w Homburgu. Dosłużył się stopnia generała brygady i dowodził brygadą kawalerii we Wrocławiu. Brał udział w wojnie francusko-pruskiej jako generał dywizji. Miał naturę badacza, interesował się astronomią i poezją. Ożenił się z księżną Matyldą zu Schaumburg – Lippe. Jego żona ilustrowała jego utwory poetyckie. Stale mieszkał w Pokoju. Dzięki dobroci i trosce o miejscową ludność, zaletom charakteru otrzymał przydomek „Dobry Książę”. W 1886 roku postawiono mu w parku pomnik w kształcie strzelistej wieżyczki (można go oglądać do dzisiaj). Książę zmarł w 1875 roku w wieku 55 lat. Był właścicielem Pokoju przez 18 lat. Jego następcą został syn Wilhelm Eugen von Württemberg.

WILHELM  EUGEN  VON  WURTTEMBERG

Urodził się 20.08.1846 roku. Studiował we Frakfurcie i Tubingen. W 1866 roku w wieku 20 lat wstąpił do armii, a potem odbył podróż do Ameryki. Dosłużył się stopnia majora. W 1874 roku ożenił się z rosyjską księżniczką Wierą Konstantinowną, z którą miał 2 córki bliźniaczki: Elzę i Olgę. Zmarł w 1877 roku w Dusseldofie w wieku 31 lat. Z powodu braku syna następcą Pokoju wyznaczono jego wuja Wilhelma. Był właścicielem Pokoju tylko przez 2 lata.

WILHELM  VON  WURTTEMBERG

Urodził się 20.07.1828 roku w Pokoju jako syn księcia Eugena i jego drugiej żony Heleny. Książę uczył się we Wrocławiu, studiował w Genewie nauki przyrodnicze. We Włoszech studiował historię sztuki. Służył w wojsku. Odznaczył się w bitwie pod Madento i Solferino. Od 1881 roku był naczelnym dowódcą wojsk w Galicji. Podróżował po Europie, Afryce, Ameryce. Nigdy się nie ożenił. Zmarł w 1896 roku jako kawaler w wieku 68 lat. Był właścicielem Pokoju przez 19 lat. Jego następcą został młodszy brat Nikolaus (Mikołaj) von Württemberg.

NIKOLAUS  VON  WURTTEMBERG

Urodził się 1.03.1834 roku jako młodszy syn księcia Eugena i jego drugiej żony Heleny. Uczył się we Wrocławiu, studiował na politechnice w Hannoverze. W 1850 roku wstąpił do austriackiej marynarki w Trieście. Służył tam 10 lat, po czym przeszedł do wojsk piechoty. Od 1877 roku był dowódcą wojsk piechoty w Krakowie. Ożenił się z siostrzenicą – księżną Wilhelminą Eugenią. Był bardzo aktywny w życiu publicznym Pokoju. Boleśnie przeżył śmierć żony w 1892 roku. Zmarł w 1903 roku, w wieku 69 lat, nie pozostawiając potomka. Był właścicielem Pokoju przez 7 lat. Pokój po jego śmierci przeszedł w ręce króla Wilhelma II Württemberskiego.

KRÓL WILHELM II VON WURTTEMBERG

Był właścicielem Pokoju do roku 1921. Przyjeżdżał tu tylko na coroczne polowania. Do lat 20-tych w zamku w Pokoju mieszkała księżna Aleksandra Matylda siostra księcia Wilhelma, córka księcia Eugeniusza i jego drugiej żony Heleny. Ostatnim właścicielem Pokoju został książę Albrecht Eugen.

ALBRECHT  EUGEN  VON  WURTTEMBERG

Był właścicielem Pokoju od 1921 roku aż do wyzwolenia, tzn. do 1945 roku. Po wojnie mieszkał w Niemczech. Do dziś żyje jego syn Ferdinand, który przyjeżdża do Pokoju na festiwale weberowskie.

Elżbieta Gosławska