Sieć hydrograficzna

Sieć hydrograficzna

            Obszar gminy ma urozmaicony system hydrologiczny , na który składają się: bogata sieć rzeczna i melioracyjna, liczne stawy, starorzecza, małe oczka wodne, torfowiska oraz tereny zalewowe i inne obszary okresowo podmokłe.

            Cały teren gminy położony jest na obszarze prawostronnego dorzecza rzeki Odry. Jej bezpośrednim dopływem jest rzeka Stobrawa, która zasilana jest wodą rzeki Bogacica oraz Budkowiczanka wraz z lewostronnymi dopływami – rzeką Brynicą i Żydówką.

Zlewnia Stobrawy jest charakterystyczna dla układu hydrologicznego północnej części

województwa opolskiego. Układ ten charakteryzuje się równoleżnikowym przepływem rzek.

Główna rzeka tego sytemu – Stobrawa ma swoje źródła w gminie Olesno, gdzie podobnie jak Budkowiczanka i Bogacica wypływa z wyżynnego Progu Woźnickiego (341.23). Wysokość obszaru źródliskowego tej rzeki wynosi około 265 m  n.p.m. Stobrawa płynie ze wschodu na zachód niemal idealnym łukiem wygiętym ku północy. Na analizowany obszar Stobrawa, wpływa w okolicach Zawiści na wysokości około 158 m  n.p.m. Od Zawiści do Bielic system hydrologiczny jej doliny wykazuje się dużym skomplikowaniem. Szerokość koryta rzeki wynosi około 3-5 m w okolicach Fałkowic i około 8-10 m w odcinku ujściowym. Koryto jest wyprostowane, uregulowane na całym odcinku (długość tej rzeki wynosi 77,6 km). Stobrawa wpływa do Odry na wysokości około 136 m n.p.m. na południe od Nowych Kolni w gminie Popielów.

Drugą rzeką przepływającą przez teren analizowanej gminy jest Bogacica, której źródła położone są w północno-wschodniej części województwa opolskiego w gminie Olesno (około 1 km na północ od Łowoszowa na wysokości  240 m n.p.m.). Płynie od źródła do ujścia w kierunku zachodnim, równolegle do Stobrawy, kilka kilometrów na południe od niej. Od okolic Bukowa do Dąbrówki Dolnej tworzy jedno z najciekawszych przyrodniczo uroczysk na co składa się wąski pas przybrzeżnych, podmokłych i w większości nie użytkowanych łąk w leśnym otoczeniu. Dorzecze Bogacicy jest wydłużone i prawie symetryczne, jej koryto jest na większości odcinków proste i uregulowane. Bogacica uchodzi do Stobrawy na północ od Krogulnej, na wysokości 150 m n.p.m. Długość całkowita rzeki 43,8 km, zaś spadek hydrauliczny 0,21 %.

Budkowiczanka – również ma swoje źródła w gminie Olesno, w okolicach Wachowa na wysokości 240 m n.p.m. Płynie regularnie na zachód, równolegle do biegnącej na północ  od niej Bogacicy. Od źródła jej dolina jest jednym z najwartościowszych przyrodniczo terenów województwa opolskiego. Budkowiczanka wykształciła długie i wąskie dorzecze, o wyraźnej asymetrii na korzyść części południowej. Koryto rzeki o szerokości 3-8 m, wyposażone jest w liczne urządzenia hydrotechniczne służące regulacji przepływu. Zbiera ona wody mniejszych dopływów: Maźnika, Prądzielnicy i Smolnicy.

Występowanie w podłożu nieprzepuszczalnych iłów trzeciorzędowych spowodowało wytworzenie się licznych na obszarze gminy zastoisk wód, które przed wielu laty przekształcono w stawy nadając im nazwy związane z byłymi właścicielami – „Zofia”, „Fryderyk”, „Helena”, „Matylda”, „August” – dziś są to stawy hodowlane.

W ostatnich latach dzięki inicjatywie przeważnie osób prywatnych powstało wiele nowych stawów hodowlanych między innymi na podmokłych gruntach i łąkach wsi Krzywa Góra, Siedlice i Dąbrówka.

Do największych na obszarze gminy należą:

-         kompleks stawów Krzywa Góra o powierzchni 2 km² (zasilanych wodami z Budkowiczanki),

-         kompleks stawów położonych na północ od Krogulnej w bezpośredniej bliskości o powierzchni 0,2 km² (zasilanych wodami z Budkowiczanki),

-         kompleks stawów Pokój o powierzchni 1,2 km²,

-         kompleks stawów położonych na wschód od Siedlic o powierzchni 0,5 km² w dolinie Stobrawy,

-         stawy w okolicach Dąbrówki Dolnej o powierzchni 0,6 km² (zasilanych wodami Bogacicy) ,

-         stawy w okolicach Domaradza o powierzchni 0,4 km² (zasilanych wodami Bogacicy),

-         kompleks stawów położonych poza dolinami dużych rzek na południe od Pokoju o powierzchni około 1,2 km²,

-         kompleks stawów Szubiennik o powierzchni 0,6 km² (zasilanych wodami Kluczborskiej Strugi).

W 2001 r. łączna powierzchnia stawów w gminie Pokój wynosiła około 640 ha lustra wody.[1]

Oprócz starorzeczy i stosunkowo dużych kompleksów stawów hodowlanych na analizowanym obszarze występują jeszcze liczne mniejsze oczka wodne, częściowo o dużych walorach przyrodniczych. Wśród nich szczególne walory mają te, które występują w lasach oraz na wielkoprzestrzennych obszarach łąkowych.

Opracowano na podstawie pracy pt.: „Modelowy program wykorzystania walorów przyrodniczo-krajobrazowych Stobrawskiego Parku Krajobrazowego w procesie rozwoju społeczno-gospodarczego Gminy Pokój”- autorstwa zespołu pod kierunkiem prof. dr hab. Krystyny Dubiel, Pokój 2001.